Opnieuw Middenschool ?

Verschillende onderwijsorganisaties willen een gedeeltelijke hervorming van ons onderwijs stelsel. De reden hiervoor is dat kinderen op een te vroeg moment, op een te vroege leeftijd worden beoordeeld op hun mogelijkheden binnen het vervolgonderwijs. In groep 8 geeft de basisschool, ondersteund door de eind Cito-toets, een redelijk bindend advies ten aanzien van het vervolgonderwijs. Met name bij kinderen vanuit lagere sociaal economische milieus wordt regelmatig 'onder' geadviseerd. De beter presterende leerlingen krijgen daarnaast allemaal een theoretische leerroute voorgeschoteld. Eventuele technische, handwerk, vaardigheden komen niet of pas op veel latere leeftijd aan bod.

Deze analyse is niet nieuw en het is de vraag of er nu iets mee c.q. aan gebeurt.

De onderwijsorganisaties stellen voor pas in het derde leerjaar V.O. te determineren, ofwel een uitstroom perspectief te formuleren. De eerste twee jaar V.O. moet heterogeen ingericht worden. Leerling met advies VMBO-tl, Havo en VWO moeten bij elkaar blijven.....De VMBO-ers met een lager uitstroom perspectief blijven blijkbaar tot elkaar 'veroordeeld'.

Deze keuze komt waarschijnlijk voort uit de vooronderstelling dat het pleiten voor de uitgangspunten van de oude middenschool weggehoond zou worden. Geen onterechte vooronderstelling als je kijkt naar de altijd voorzichtige onderwijs minister Arie Slob. Hij ziet veel waardevols in het advies maar geeft ook direct aan dat hij niet voor heel ingrijpende maatregelen is. De voorzichtige keuzes van de onderwijs organisaties worden nu al niet beloond.

Dat pleit voor een veel radicalere opvatting. Het Nederlandse onderwijs stelsel moet in mijn ogen radicaler hervormd worden. En wel op twee fronten. Een andere structuur en een andere onderwijs inhoudelijke aanpak. Niet langer een uniforme klassikale aanpak, maar meer vakintegratie, meer differentiatie in leerstof en aanpak, minder homogene leeftijdsaanpak. Het kind centraal in plaats van de leerstof.

Dit laatste kan ook binnen onze huidige structuur, maar het uitstellen van het uitstroom perspectief vraagt meer.

Nederland is het enige land dat de overgang binnen het funderend onderwijs op 12 jarige leeftijd laat gebeuren. In toenemende mate zie je pogingen om het meer Angelsaksische onderwijs stelsel, deels, over te nemen. Junior Colleges voor 10-14 jarigen zijn hier de nieuwe organisatievormen. Ingewikkeld binnen ons huidige stelsel maar voor veel leerlingen een mooie toevoeging.

Een stelsel waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen 4-6 jarigen, 6-10 jarigen, 10-14/15 jarigen met een uitstroom bovenbouw op een divers niveau lijkt meer te voldoen aan de uitdagingen die er voor en in het onderwijs liggen.

Jonge kinderen verdienen een meer speelse, ontdekkende omgeving dan het steeds theoretischer kleuteronderwijs van dit moment, basisvaardigheden op het gebied van lezen, rekenen, taal centreren in de leeftijdsgroep 6-10, een bredere toekomst oriëntatie in een heterogene leeftijdssetting voor de 10-14/15 jarigen gekoppeld aan een gedegen uitstroom advies richting bovenbouw voortgezet onderwijs.

Opeenvolgende ministers van onderwijs begonnen hun regeerperiode met de opmerking dat zij zouden kiezen voor rust in de tent en dus geen stelselwijzigingen zouden gaan voorstellen. Als je kijkt naar het vastgelopen onderwijssysteem in ons land is er behoefte aan een kabinet dat een fundamentele verandering durft aan te gaan.

---