Toets ‘dwaasheid’

Er is weer veel gedoe rondom de doorstroomtoets voor de basisschool leerlingen in groep 8. Via de, in Nederland altijd populaire marktwerking, hebben scholen de keus uit 7 verschillende toetsen. Zou de kwaliteit moeten verbeteren want van monopolies zoals het Cito had, werd men in Den Haag niet blij.

Helaas lost de markt het probleem niet op, zoals wel vaker bij publieke voorzieningen. Te grote kwaliteitsverschillen, geen eenduidige uitkomsten. Gaat ten kosten van de leerling, het moet dus weer anders. Terug naar één centrale toets, is de roep in onderwijsland.

In Haarlem en omgeving ontstaat echter openlijk verzet tegen het jaarlijkse toetscircus. Scholen nemen niet langer deel. De inspectie wordt zenuwachtig. De boerenverstand partijen in Den Haag fronsen opnieuw de wenkbrauwen, veel andere partijen houden hun kruid nog even droog. Ze weten het ook even niet meer.

Opvallend is dat het bij de beleidsmakers in Den Haag nooit gaat over nut en noodzaak van toetsing binnen het basisonderwijs in het algemeen. Ooit werd er binnen het onderwijs getoets door de leerkracht om te kijken of zijn of haar onderwijs voldoende aan sloeg bij de leerling. Welk onderdeel van de leerstof behoefde extra aandacht, uitleg? Het moest de leerkacht handvatten geven op didactisch niveau. Maar toetsing is verworden tot een continue afrekening van de (leerprestaties) van de leerling. Gelukkig bij de kleuters grotendeels afgeschaft, maar vanaf groep 3 ben je aan de beurt als kind. En in groep 8 bepaalt het of je een niveautje hoger mag doorstromen dan de meester of juf heeft bedacht. Goed oefenen, al dan niet bij een huiswerkinstituut.

Ouders met geld nemen in ieder geval het zekere voor het onzekere……Of je kind echt tot zijn of haar recht komt bij het zo gewenste ‘hogere’ niveau, bereikt via veel training, is de vraag natuurlijk.

Voorstanders wijzen, terecht, op de onderadvisering bij kinderen uit lagere sociaal-economische klassen, en kinderen met een migratieachtergrond. Als deze kinderen na toetsing een hoger advies krijgen, geeft dit wel een goede correctie. Zeker omdat juist deze doelgroep het land van de huiswerkinstituten waarschijnlijk niet heeft bereikt.

Toch wordt het tijd om de discussie, opnieuw, te starten over het Nederlandse toetscircus. Terug naar de basis, het leerkracht handelen ondersteunen. Leerkrachten los maken van de methodedwang, kritisch vermogen bijbrengen, leren analyseren en doorgronden van leerlijnen. Pedagogische en didactische discussies binnen leerkrachtenteams, met name ook over de uiteindelijke voortgezet onderwijs adviezen van hun leerlingen. Met kennis van de sociaal economische omstandigheden. Steek je tijd in deze verdieping, in plaats van het lezen van de methode handleiding en het nakijken van de zoveelste toets binnen je klas.