D66 wil (weer eens?) wat met (passend) onderwijs

Zorgteams op elke school en invoering van leerrecht zijn de D66 oplossingen voor het 'vastlopende' passend onderwijs.

Het is moeilijk om niet cynisch te reageren, wanneer D66 zich in de aanloop naar verkiezingen opnieuw op de borst slaat als DE onderwijspartij van Nederland. In aanloop naar verkiezingen worden er allerlei plannen en plannetjes losgelaten op het onderwijs. Plannen die op papier zeker inhoud hebben. Maar helaas blijft het, tot nu toe, meestal bij papier....

De nieuwe oprispingen klinken sympathiek maar zijn in dit geval te kort door de bocht. Zorgteams op scholen zijn er natuurlijk al lang, ze zijn geen wettelijke verplichting maar vaak uit noodzaak of idealisme geboren. Maar een zorgteam is regelmatig een tandeloze organisatievorm, het organiseert de uitdagingen soms juist weg.. De intenties zijn zonder meer goed. Binnen het onderwijs wil men de uitdagingen die er, en niet alleen op het gebied van passend onderwijs, zijn, graag en professioneel aanpakken. Een breed samengesteld zorgteam, met mandaat, dicht bij de ouder en de leerling, zou het verschil kunnen maken. Voorwaarden hierbij is dat het op de juiste momenten verbreed wordt met andere disciplines, andere deskundigheid. Jeugdzorg, schoolarts, maatschappelijk werk zijn dan essentiële toevoegingen, zeker in de situaties dat het met de leerling, en soms met de ouder, volledig vastloopt en de leerling dreigt thuis te komen zitten. De leerkracht moet daarnaast de eigenaar van de vraag/ondersteuningsbehoefte blijven. In teveel situaties neemt de intern begeleider alles over en dat is te belastend voor deze medewerker, met daarnaast het grote gevaar dat de leerkracht zich te afzijdig gaat of zelfs moet houden.

D66 komt ook met het 'leerrecht', wat inhoudt dat elk kind, elke jongere, ongeacht de problematiek, recht op onderwijs heeft en dat dit ook afgedwongen kan worden. Men pleit, geheel terecht trouwens, voor een stop op de leerplicht ontheffingen die nu regelmatig worden gegeven. Toch klinkt de oproep van D66 als de zoveelste bureaucratische, politieke, oplossing. Aan de werkelijkheid voegt het weinig toe als je kijkt naar de inzet van het onderwijs, van de ouders, en aanpalende disciplines zoals jeugdzorg, om oplossingen te zoeken. Oplossingen die wellicht mogelijk zouden zijn binnen de regelgeving en de financien die voor passend onderwijs beschikbaar zijn. Maar dan moet je het onderwijs niet in de kou zetten, niet alleen de problemen laten oplossen.

Als je naar de thuiszitters problematiek kijkt, weet je dat het onderwijs het nooit alleen kan oplossen. Een meer multidisciplinaire aanpak is noodzakelijk. Onderwijs in combinatie met jeugdhulp en gezinsondersteuning.

En daar zit de echte spanning. De nieuwe jeugdwet roept de gemeentes en het onderwijs op tot afstemming te komen tussen jeugdhulp en passend onderwijs. Alleen worden gemeentes met grote tekorten geconfronteerd, is de wet- en regelgeving op het gebied van aansturing en het beleggen van de verantwoordelijkheden niet aangepast. Verschillende indicatie trajecten, verschillende financieringsstromen, verschillende rechtsposities van de uitvoerenden in het onderwijs en de jeugdzorg.

Daar waar binnen gemeentes en regio's mooie initiatieven zijn ontstaan om de meest uitdagende doelgroep ook echt, integraal, te ondersteunen, zie je op dit moment dat het schuurt en dat men steeds vaker wordt gedwongen de initiatieven te stoppen. Bureaucratie en gebrek aan financiële middelen als oorzaak.

Vandaar het cynisme richting de proefballonnetjes van D66. Ook deze onderwijsplannen lijken gedoemd om vooral 'papier' te blijven. Maar zorgen ondertussen opnieuw voor onrust. Jammer.